Word jij ook helemaal happy van een bakkie soja-ccino of dito yoghurt met muesli? Of zet jij nog steeds je vraagtekens bij soja en ben jij pas in je element als er haver-, kokos-, of een andere soort plantaardige melk in je koelkast staat? Wanneer je bewust bezig bent met voeding kun je nog wel eens voor dilemma’s komen te staan en soja lijkt voor veel greenminded mensen soms een lastig issue. Want is het nou wel of niet duurzaam? En hoe zit dat met gezondheid? Soja of sonee: hoe oké is sojaconsumptie nou echt?

Het goede nieuws? Naar mijn idee – maar gelukkig ook het idee van de wetenschap – kun je prima soja eten. In dit artikel vertel ik jullie uitgebreid waarom!

Duurzaam

First things first: laten we als eerst op het duurzaamheidsaspect van sojaconsumptie inzoomen. De vraag naar soja is namelijk groot. Zelfs nog veel groter dan ik in eerste instantie dacht voor dat ik aan dit artikel begon En zoveel soja eten we nou ook weer niet met z’n allen, dus waar gaat dat dan in hemelsnaam allemaal heen? Nou, wat blijkt: driekwart van alle soja die geproduceerd wordt, is voor het voeden van de dieren in de vee-industrie. Yup, voor vlees en zuivel dus. Slechts 6%(!) van alle geproduceerde soja gaat naar sojaproducten als sojamelk en tofu. De rest wordt gebruikt voor onder andere margarine, snacks en bio-brandstof. Als je vlees eet, verbruik je dus véél meer soja dan als je een vleesvervanger op basis van soja eet. 

De enorme vraag naar soja gaat samen met ontbossing, verwoestijning, erosie en andersoortige kommer en kwel. Daar word ik als mintgreen vegan niet per se heel vrolijk van. Is het dan beter om het helemaal te skippen om mijn voetafdruk zo klein mogelijk te houden? Nee, dat hoeft niet. Want er bestaat gelukkig ook gewoon duurzame soja. 

De soja die wij eten – zoals tofu, sojamelk en vleesvervangers – is meestal van duurzame oorsprong en daardoor niet schadelijk voor het milieu. Soja wordt volgens het WNF duurzaam geteeld wanneer het erosie tegengaat, biodiversiteit in stand houdt, niet afkomstig is van grond dat na 1994 is ontbost, geen ecologisch waardevolle gebieden aantast en niet genetisch gemodificeerd is. Dat klinkt best goed, right? Als milieubewust mens kun je dus ook prima soja eten!

‘Maar soja is ongezond, want kanker en manboobs!’

Manboobs?

Er spoken op internet zoveel idiote verhalen rond over soja, dat het bijna lachwekkend is. Het zou ongezond zijn, kanker veroorzaken en mannen voorzien van een fijn stel borsten. Het tegendeel is echter waar! Soja heeft juist ontzettend veel gezondheidsvoordelen. Het is een van de weinige plantaardige eiwitbronnen die voldoende van alle essentiële aminozuren bevat om er volwaardige eiwitten van te maken, wat soja een hele goede vleesvervanger maakt.

Dit betekent overigens niet dat andere plantaardige eiwitbronnen slecht of ‘niet volwaardig’ zijn. In elk voedingsmiddel zit proteïne, alleen zijn in sommige voedingsmiddelen bepaalde aminozuren (bouwstenen van eiwitten) in meer of mindere mate aanwezig. 

Door deze te combineren kun je een prima compleet eiwitprofiel binnenkrijgen voor die dag, don’t worry. Als een vegan zich ergens geen zorgen om hoeft te maken, dan zijn het namelijk eiwitten. Daarnaast bevat soja ook nog eens veel vezels, kalium, magnesium, koper en mangaan, zoals je in dit artikel kunt lezen.

Mensen zijn geen ratten… 

Ondanks alle nieuwe wetenschappelijke uitkomsten wordt het gezondheidsvoordeel van soja nog wel eens in twijfel getrokken. Zo zou het kanker kunnen veroorzaken en genetisch gemanipuleerd zijn. Hoe zit dat?

Lange tijd werd gedacht dat fyto-oestrogeen – het plantaardige oestrogeen dat in soja zit – teveel lijkt op het vrouwelijk hormoon oestrogeen. Hierdoor gingen mensen ervan uit dat soja de kans op borstkanker zou kunnen vergroten. Dit hebben ze vervolgens onderzocht op ratten en daaruit bleek inderdaad dat er door soja kankercellen ontstonden. Voor mensen bleek dit echter, nadat dit verder onderzocht is in recentere studies, niet te gelden. Sterker nog: soja kan zelfs de kans op bepaalde kankersoorten verkleinen. In tegenstelling tot wat veel mensen denken, geldt dit voordeel vooral voor niet-gefermenteerde soja. Dat verklaart mogelijk ook waarom er in Aziatische landen waar ze veel soja eten, veel minder kanker voorkomt. 

OMG GMO?

Verder klopt het dat er in de soja-industrie aan genetische manipulatie wordt gedaan om aan de grote vraag van soja te kunnen voldoen. Of dit slecht voor je is, is nog onduidelijk omdat er simpelweg te weinig onderzoek naar is gedaan. Gelukkig zal je als consument niet zo snel genetisch gemanipuleerde soja in je bakkie cappuccino krijgen, aangezien er voor in Nederlandse geproduceerde producten strenge Europese wetgeving geldt. Met andere woorden: het is hier niet te koop voor consumptie, lieve mensen.

Mogelijk kan er wel genetisch gemanipuleerde soja in uit het buitenland geïmporteerde producten zitten, maar dit moet dan altijd duidelijk op de verpakking staan. Daarnaast worden plantaardige sojaproducten vaak duurzaam geproduceerd en daarmee dus ook niet genetisch gemanipuleerd.

Conclusie?

Dus, voor alle mensen die allerlei stemmetjes in hun hoofd horen voordat ze een latte bestellen of in een heerlijke soja burger happen: je hoeft je nergens zorgen over te maken. Zolang je duurzame soja gebruikt, zit het meer dan (melk)snor (HA!). Zowel voor het milieu, de dieren, als voor je gezondheid.

Eet of drink jij wel of geen soja? Waarom wel/niet? Ik ben heel benieuwd 🙂 Laat het me weten in de comments of via Facebook of Instagram. En oh ja, vergeet je niet elke woensdag te luisteren naar mijn podcast? #vindikleuk